دندان قروچه یک مشکل شایع در دهان است که میتواند باعث تخریب دندانها و بافتهای اطراف آنها میشود. افراد مبتلا به دندان قروچه ممکن است نیاز داشته باشند که دندانهای خود را جایگزین کنند. اما آیا کاشت ایمپلنت برای آنها مناسب است یا نه؟ این موضوع باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد تا افراد مبتلا به دندان قروچه بتوانند بهترین تصمیم را برای جایگزینی دندانهای خود بگیرند.
در این مقاله، دکتر محمد عاطفت، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی در اصفهان به بررسی این موضوع و اهمیت آن برای افراد مبتلا به دندان قروچه خواهد پرداخت.پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
دندان قروچه (بروکسیسم) چیست؟
دندان قروچه یا به عبارت دقیقتر “بروکسیسم” (Bruxism) یک اختلال در خواب است که موجب فشار و سایش غیرارادی دندانها میشود. افراد مبتلا به دندان قروچه بهطور غیرارادی و ناخودآگاه در زمان خواب به دندانهای خود فشار وارد میکنند. این فعالیتهای غیرارادی ممکن است به شدت بیشتر از حد طبیعی باشند و به مرور زمان منجر به آسیب دندانها، فکها و حتی بافتهای مجاور شده و باعث مشکلات دندانی و فکی شود.
علت دقیق دندان قروچه هنوز کاملاً مشخص نشده است، اما عواملی مانند استرس، نگرانی، یا تنشهای روحی اغلب با این اختلال خواب در ارتباط هستند. همچنین، عوامل فیزیکی مانند نقص در هندسه دندان ها، عدم تطابق مابین دندانها یا حتی عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در شکل گیری این عارضه نقش داشته باشند.
راهکارهای جلوگیری از دندان قروچه
جلوگیری از دندان قروچه نیاز به توجه به عادات زندگی و گاهی اوقات درمانهای تخصصی دارد. در ادامه چندین راهکار برای جلوگیری از دندان قروچه را به شما معرفی خواهیم کرد:
- استفاده از نایت گارد یا محافظ دهان: یکی از رایجترین روشها، استفاده از نایت گارد است که توسط دندانپزشک ساخته میشود و مانع از تماس مستقیم دندانها در طول خواب میشود.
- کاهش استرس: از آنجایی که استرس میتواند یک عامل محرک دندان قروچه باشد، روشهای مدیریت استرس مانند تمرینات تنفس عمیق، یوگا، مراقبه و مشاوره روانشناسی میتواند مفید باشد.
- جلوگیری از عادتهایی که منجر به دندان قروچه میشود: سعی کنید از جویدن مداد، ناخن یا هر فعالیت دیگری که فشار بیش از حد بر دندانها وارد میکند، اجتناب کنید.
- تمرینات تقویت عضلات فک: بعضی اوقات انجام تمرینات ویژه برای شل کردن و تقویت عضلات فک میتواند در کاهش فشار ناشی از دندان قروچه کمک کننده باشد.
- تنظیم وضعیت خواب: خوابیدن در وضعیتی که کمترین فشار بر فک وارد شود (مثلاً روی پشت) ممکن است به کاهش دندان قروچه کمک کند.
- اصلاح طرح لبخند با بهترین مواد: در بعضی موارد، اصلاح موقعیت دندانها از طریق ارتودنسی یا سایر روشهای دندانپزشکی ترمیمی میتواند به مدیریت بروکسیسم کمک کند.
- اجتناب از محرکها: کافئین و الکل میتوانند دندان قروچه را تشدید کنند، بنابراین کاهش مصرف این مواد قبل از خواب توصیه میشود.
- محافظت از دندانها در طول روز: برخی افراد ممکن است در طول روز نیز دندان قروچه داشته باشند. آگاهی از این حالت و تلاش برای نگه داشتن دندانها به آرامی روی هم و زبان در پشت دندانهای جلویی بدون فشار دادن ممکن است مفید باشد.
انجام ایمپلنت برای افراد مبتلا به دندان قروچه
دندان قروچه میتواند تهدیدی جدی برای ایمپلنتهای دندان باشد. این عادت ناخودآگاه، فشار و تنش شدید و مکرری را بر دندانها و ساختارهای نگهدارنده ایمپلنت وارد میکند، که میتواند به ایمپلنتها آسیب رسانده و مانعی برای ترمیم و استقرار موفقیتآمیز آنها باشد. این فشار مداوم میتواند منجر به شل شدن اجزای ایمپلنت و یا شکست در ترمیم استخوان اطراف ایمپلنت شود. به همین دلیل، دندانپزشکان و متخصصان ایملنت توصیه می کنند قبل از کاشت ایمپلنت، دندان قروچه را مدیریت و کنترل کنند.
دکتر محمد عاطفت، متخصص کاشت ایمپلنت تیتانیومی در اصفهان تاکید می کنند:
افراد دارای براکسیسم باید به طور جدی استرس خود را مدیریت کرده و به دنبال روشهایی برای کاهش یا حذف این عادت ناخودآگاه باشند. ایشان تأکید دارند که موفقیت ایمپلنت تنها به عمل جراحی آن محدود نمیشود، بلکه نگهداری و مراقبتهای پس از آن نیز به همان اندازه مهم است.
عوارض کاشت ایمپلنت دندان برای افراد مبتلا به دندان قروچه
کاشت ایمپلنت دندانی در افراد مبتلا به دندان قروچه میتواند با عوارض مختلفی همراه باشد. این عوارض شامل عبارتند از:
- شکسته شدن یا خرابی اجزای ایمپلنت: نیروهای وارد شده از دندان قروچه میتوانند منجر به شکستن اجزاء ایمپلنت مانند پیچ ایمپلنت، تاج ایمپلنت یا پایه ایمپلنت شوند.
- عدم موفقیت فرایند کاشت ایمپلنت: نیروهای مکرر وارد شده به ایمپلنت میتوانند موجب شل شدن آن در استخوان فک شوند، که در نهایت ممکن است به شکست ایمپلنت منجر شود.
- آسیب به بافت نرم و استخوان: فشار مداوم ناشی از دندان قروچه میتواند باعث تحلیل رفتن استخوانهای نگهدارنده یا آسیب به بافت نرم اطراف ایمپلنت شود.
- پریایمپلنت: افزایش فشار به ایمپلنتها میتواند به التهاب و عفونت بافتهای اطراف ایمپلنت منجر شود که این وضعیت به عنوان پریایمپلنت شناخته میشود.
- درد و ناراحتی: بروکسیسم ممکن است سبب درد در ناحیه فک، دهان و اطراف صورت، ایجاد سردرد و یا درد عضلانی شود که این حالت میتواند در صورت کاشت ایمپلنتهای دندان تشدید شود.
- لقی دندانهای مجاور: فشار دندان قروچه ممکن است تأثیر منفی بر دندانهای طبیعی کنار ایمپلنت نیز داشته باشد و موجب لقی یا فرسایش آنها شود.
ایمپلنت های مناسب برای افراد با مشکل دندان قروچه
انتخاب دقیق و هوشمندانه نوع ایمپلنت برای بیمارانی که دچار بروکسیسم هستند، امری حیاتی است. کسانی که مبتلا به دندان قروچه هستند بهتر از ایمپلنت های با شرایط زیر استفاده کنند:
- ایمپلنتهای با مقاومت بالا: این ایمپلنتها از مواد مقاوم مانند تیتانیوم ساخته شدهاند که توانایی مقابله با نیروهای فرسایشی دندان قروچه را دارند. نمونههایی از این ایمپلنت ها عبارتند از ایمپلنتهایی با برندهای معتبر امریکایی، سوئیسی و فرانسوی.
- ایمپلنتهای با طراحی مهندسی شده: برخی از ایمپلنتها با طراحیهای منحصر به فرد تولید میشوند، هدف این طراحیها کاهش فشارهای وارد بر ایمپلنت و بافتهای اطراف آن است.
- ایمپلنتهای با سطح اتصال زبر : ایمپلنتهایی با سطوح زبر برای ادغام بهتر با استخوان فک طراحی شدهاند و این ممکن است منجر به ثبات بیشتر در مقابل فشارهای ناشی از دندان قروچه گردد.
- ایمپلنتهای قطورتر: در برخی مواقع، استفاده از ایمپلنتهایی با قطر زیاد میتواند در مقابل فشارهای ناشی از دندان قروچه مقاومتر عمل کند. این ایمپلنتها، فضای بیشتری برای توزیع بهتر فشار ایجاد میکنند.
- ایمپلنتهای با سیستمهای دمپینگ: برخی ایمپلنتها به طور ویژه با سیستمهای دمپینگ مجهز شدهاند که در جذب و کاهش فشارهای وارد بر ایمپلنت نقش ایفا میکنند. این سیستمها به کاهش خطر آسیب به ایمپلنت و بافتهای اطراف در نتیجه فعالیت دندان قروچه کمک مینمایند.
مراقبتهای لازم برای افراد دارای ایمپلنت و مبتلا به دندان قروچه
افرادی که دارای ایمپلنت دندانی هستند و با مشکل دندان قروچه (براکسیسم) مواجه هستند توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنند:
- استفاده از محافظ دهان (Night Guard): استفاده از یک محافظ دهان طی شب میتواند فشار وارده به ایمپلنتها و دندانهای طبیعی را کاهش دهد.
- معاینات دندانپزشکی منظم: بازدیدهای منظم دندانپزشک ار ایمپلنت ها میتواند به تشخیص زودهنگام مشکلات و اقدامات پیشگیرانه کمک کند.
- کنترل استرس: استرس یکی از عوامل اصلی دندان قروچه است؛ بنابراین، انجام تمرینات کاهش استرس و تکنیکهای آرامسازی میتواند مؤثر باشد.
- پرهیز از عادات بد دهانی: جویدن ناخنها، مداد و سایر اشیاء سخت میتواند به ایمپلنتها آسیب برساند. بهتر است در طول روز از انجام کارهای این چنینی خودداری کنید.
در نهایت آیا افراد مبتلا به دندان قروچه، میتوانند ایمپلنت کنند؟
بله، افراد مبتلا به دندان قروچه میتوانند کاشت ایمپلنت انجام دهند، ولی این اقدام نیاز به احتیاط و مراقبتهای ویژه دارد . رعایت بهداشت دقیق و منظم، استفاده از محافظهای دهانی به منظور کاهش فشار بر ایمپلنتها و مراجعه منظم به دندانپزشک از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بنابراین، با رعایت این نکات و مراقبتهای لازم، افراد مبتلا به دندان قروچه میتوانند ایمپلنت کنند و از این درمان بهرهمند شوند.