پالپکتومی دندان یکی از روش‌های مدیریت آسیب وارد شده به پالپ دندان است. دکتر محمد عاطفت، متخصص دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی در اصفهان در این مقاله به معرفی پالپکتومی، روش انجام این کار و مزایا و معایب پالپکتومی پرداخته‌اند.
دندان‌ها، از جمله اعضای حیاتی جهت عملکرد صحیح دستگاه دهان و لبخند جذاب هستند. اما مشکلات مختلفی می‌توانند بر پایداری و سلامتی دندان‌ها تاثیر بگذارند. یکی از مشکلات شایع که ممکن است باعث نیاز به درمان دندانی شود، آسیب پالپ دندان است.
پالپ، بخش داخلی دندان است که عصب‌ها و عروق خونی را در بر می‌گیرد و هنگامی که آسیب می‌بیند، ممکن است درد، التهاب و عفونت را به دنبال داشته باشد. اما این آسیب چگونه درمان می‌شود؟ با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
پالپکتومی چیست ؟
پالپکتومی در مواردی انجام می‌شود که پالپ دندان آسیب دیده است اما بخشی از آن هنوز سالم باقی مانده است. در این روش، پالپ آسیب دیده تا عمقی خاص بریده شده و با استفاده از یک دارو، بخش باقی‌مانده پالپ از تحریک‌ها و التهابات محافظت می‌شود. این روش برای حفظ دندان و جلوگیری از نیاز به استخراج دندان استفاده می‌شود.
در پالپکتومی، تمامی بخش پالپ دندان اعم از بخشی که در تاج قرار دارد و بخش ریشه، باید برداشته شود. این درمان در دندانی که دیگر زنده نیست (گردش خون در آن صورت نمی‌گیرد) انجام می‌شود. این روش برای درمان دندان‌های شیری مرده یا دندان‌های دائمی که آبسه یا عفونت پالپ دارند، صورت می‌گیرد.
هدف از پالپکتومی دندان چیست؟
هدف از پالپکتومی دندان، درمان آسیب وارد شده به پالپ دندان است. پالپ، بافت زنده موجود در داخل دندان است. این بافت حاوی سلول‌هایی است که عاج دندان را تولید میکنند. در داخل پالپ رگ‌های خونی و عصبی وجود دارند که توسط لایه عاج و مینای دندان محافظت می‌شود.
وقتی پالپ دندان آسیب ببیند، ممکن است شما را درگیر درد، التهاب و عفونت کند. تغییر رنگ دندان هم یکی دیگر از نشانه‌های آسیب دیدن پالپ دندان است. در چنین شرایطی، پالپکتومی دندان به عنوان یک روش درمانی برای حفظ دندان و جلوگیری از کشیدن و کاشت دندان مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کدام دندان‌ها را پالپکتومی میکنند؟
پالپکتومی معمولا در دندان‌های دائمی که پالپ آن‌ها آسیب دیده است انجام می‌شود. این روش برای دندان‌های شیری نیز کاربرد دارد. هرچند که دندان‌های شیری در نهایت با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند، اما در برخی موارد خاص، انجام پالپکتومـی روشی موثر برای نجات جان دندان است.
- آسیب شدید پالپ: در صورتی که پالپ دندان شیری به شدت آسیب دیده باشد و عفونت شدیدی ایجاد کرده باشد پالپکتومی در نظر گرفته می‌شود.
- حفظ فضای دندان دائمی: در صورتی که دندان شیری فضایی برای رشد و جایگزینی دندان دائمی نگذاشته باشد، انجام پالپکتومی به حفظ فضا و جلوگیری از بسته شدن زود هنگام آن کمک می‌کند.
روش انجام پالپکتومی دندان
پالپکتومی شباهت زیادی به عصب کشی دندان دارد. در این روش، ابتدا وجود عفونت و آبسه‌های دندان بررسی شده و در صورت وجود آن، از داروهای آنتی بیوتیک برای عفونت دندان استفاده می‌شود. پس از درمان عفونت و در جلسات بعدی، دندانپزشک متخصص دندان را با استفاده از بی حسی موضعی بی حس می‌کند.
پس از آن دندانپزشک متخصص با استفاده از دستگاه مخصوص به محفظه عفونی پالپ دسترسی پیدا کرده و عصب‌های داخل دندان با دستگاهی به نام فایل می‌برد. پس از آن، عملیات برداشتن این اعصاب صورت می‌گیرد. در نهایت و پس از انجام مراحل فوق كانال ریشه با محلول هیپوکلرت سدیم شسته و پس از آن دندان با مواد مخصوص پر می‌شود.
تفاوت پالپکتومی و عصب کشی
تفاوت پالپکتومی دندان و عصب کشی در تعداد جلسات انجام کار و روال صورت گرفته توسط هر یک از آن‌ها است. در پالپکتومی در یک جلسه محفظه پالپ و ریشه تخلیه و پاکسازی و تمیز می‌شوند. اما عصب کشی دندان یک مرحله اضافه‌تر برای پر کردن فضای خالی داخل دندان نیز دارد. به این صورت که دندان به دقت پر شده و سپس مهر و موم می‌شود.
تفاوت پالپکتومی و پالپوتومی
در درمان ریشه دندان به روش پالپکتومی، تمام حفره پالپ خارج شده و کار پر کردن با مواد قابل جذب انجام می‌شود. یعنی در این روش، از تاج تا کانال ریشه پالپ خارج می‌شوند. این در صورتی است که طی پالپوتومی، قسمت کرونال پالپ یعنی پالپ تاجی برداشته می‌شود.
مزایای پالپکتومی دندان
پاپکتومی ممکن است بهترین گزینه برای درمان آسیب پالپ دندان باشد. این روش همچنین می‌تواند به حفظ دندان و کاهش درد و عفونت کمک کند. برخی از مزایای انجام این روش عبارتند از:
- حفظ دندان سالم: با انجام پالپکتومی، می‌توان دندان را حفظ کرد و جلوی نیاز به تخلیه دندان را گرفت. این به معنای حفظ ترکیب طبیعی دندان‌ها و کاهش نیاز به جایگزینی دندان می‌باشد.
- کاهش درد: این روش به کاهش درد پالپ کمک می‌کند. عفونت و التهاب پالپ دندان ممکن است باعث درد شدید شود که با انجام پالپکتومی قابل کنترل خواهد بود.
- جلوگیری از عفونت: با انجام این روش، از عفونت پالپ دندان (که در صورت عدم درمان به سایر دندان‌ها گسترش می‌یابد) جلوگیری می‌شود.
- حفظ عملکرد دندان: این کار باعث حفظ فضای لازم برای رشد دندان دائمی در دهان و عملکرد دندان می‌شود.
معایب و عوارض روش پالپکتومی
این روش درمانی مانند هر روش درمانی دیگری، ممکن است با عوارض و مشکلاتی همراه باشد. اگر چه که نرخ موفقیت درمان پالپکتومی معمولا بالاست؛ اما در مواردی ممکن است باکتری‌ها به دندان حمله کرده و این روش شکست بخورد. در این موارد دندان باید کشیده شود. اما ریسک این اتفاق بسیار کم است.
همچنین برخی از عوارض پالپکتومی عبارتند از:
- درد: معمولا در روزهای اولیه پس از پالپکتومی احساس درد در بیمار وجود خواهد داشت. در صورتی که درد شدید و ماندگار بود باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- حساسیت حرارتی و سردی: پس از پالپکتومی، دندان ممکن است به سرما و گرمای بیش از حد واکنش نشان دهد. این حساسیت معمولا طی چند روز تا نهایتا دو هفته بهبود می‌یابد.
- عفونت: در برخی موارد، پس از پالیکتومی، عفونت می‌تواند در دندان، لثه و یا بافت‌های اطراف دندان نفود کند. علائم عفونت شامل درد، تورم و تحریک محل پالپکتومی می‌شود.
- شکستگی دندان: در برخی موارد خاص ممکن است دیواره دندان پس از پالپکتومی بشکند و نیاز به ترمیم داشته باشد. این مشکل در دندان‌های ضعیف و شکننده شایع‌تر است.
توصیه‌های مراقبتی پس از انجام پالپکتومی
بعد از انجام پالپکتومی دندان، باید مراقبت‌هایی با هدف جلوگیری از عفونت دندان صورت بگیرد. برای مثال و در اولین قدم باید داروهای ضد التهاب و ضد درد‌ی که دندانپزشک متخصص شما برایتان تجویز کرده است را مصرف کنید. سپس باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه ویژه‌ای داشته باشید. باید دندان‌های خود را دو بار در روز با مسواک و خمیر دندان تمیز کنید و از مصرف غذاهای شیرین و دارای قند بالا خودداری کنید.
برای جلوگیری از عفونت می‌توانید از آب آنتی‌باکتریال استفاده کنید. برای این کار، یک قاشق چایخوری از آب آنتی‌باکتریال را در یک لیوان آب مخلوط کنید و با این محلول دهان خود را بشویید. همچنین، برای بهبود سریع‌تر پس از پالپکتومی، باید تغذیه سالمی داشته باشید و از مصرف غذاهای خیلی داغ و خیلی سرد اجتناب کنید.
سوپ، پوره، ماست، تخم مرغ، سبزیجات پخته و ماهی می‌توانند بهترین غذا برای دندان درد برای شما باشند. زیرا این خوراکی هم علاوه بر خاصیت سیر کنندگی خود، پر از پروتئین هستند و نرمی آن‌ها از آسیب دیدن دندانِ پالپکتومی شده جلوگیری می‌کند. همچنین بهتر است از مصرف غذاهای سخت و سفت مانند گوشت قرمز، نان تست، بیسکویت و آجیل خودداری کنید.
در نهایت، در صورتی که با عوارض پس از پالپکتومی مواجه شدید به پزشک متخصص خود مراجعه کنید و او را در جریان مشکلات خود قرار دهید تا بهترین راهکار برای رفع این مشکلات به شما ارائه شود.
هزینه پالپکتومی دندان
معمولا هزینه پالپکتومی متغیر است و به عواملی مانند اینکه کدام دندان به پالپکتومی نیاز دارد، یا اینکه از چه ماده‌ای برای پرکردن فضای خالی پالپ دندان استفاده شده است بستگی دارد. بهتر است جهت دریافت دقیق تر قیمت پالپکتومی دندان از مطب دندانپزشک متخصصی که قصد دارید نزد او بروید سوال کنید.
در آخر
دکتر محمد عاطفت متخصص دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی در اصفهان، در این مطلب به طور مفصل و کامل به موضوع روش پالپکتومی دندان پرداختند. دانستیم که هدف از پالپکتومی دندان، درمان آسیب وارد شده به پالپ دندان است.
این روش هم برای دندان‌های دائمی و هم برای دندان‌های شیری کاربرد دارد. پاپکتومی اخیرا به عنوان جایگزین عصب کشی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما بهتر است اجازه دهید تا دندانپزشک متخصص در صورتی که واقعا نیاز به جایگزین کردن عصب کشی با پالپکتومی بود این کار را برای شما انجام دهد.
در نهایت، در صورتی که ساکن شهر اصفهان هستید و نیاز به مشاوره در خصوص پالپکتومی دندان‌های خود دارید، می‌توانید به مرکز لبخند واقع در چهارراه پلیس، توحید جنوبی، جنب کوچه کاویان، ساختمان ژیوار طبقه ۵ واحد ۵۰۴ مراجعه کنید و یا با مطب دندانپزشکی دکتر محمد عاطفت به شماره ۰۹۱۳۰۷۷۷۳۰۰ تماس بگیرید.
